işlək vəziyyətdə (işləyən zamanı)

to be in working condition (to be working) * на ходу (в рабочем состоянии)
İşin(iz) avand olsun!
İşləməyən dişləməz.
OBASTAN VİKİ
Narahat vəziyyətdə işgəncə
Narahat vəziyyətdə işgəncə (ing. Stress position) — işgəncəyə məruz qalan şəxsin bədən mövqeyini narahat vəziyyətdə tutmağa və uzun müddət saxlamağa məcbur edildiyi, ağrılı hisslər vermə üsullarından biri. Müasir dindirmə praktikasında geniş tətbiq olunur (məsələn, " təkmilləşdirilmiş dindirmə üsulları ") ona görə ki, bu proseduru tətbiq etdikdən sonra qurbanın bədənində hər hansı aşkar xarici zorakılıq izlərinin qalması olduqca nadirdir. Bu, bir çox insan haqları təşkilatları (Human Rights First и Physicians for Human Rights) tərəfindən işgəncə hesab olunur. MKİ-nin tətbiq etdiyi dindirmə qaydalarına əsasən, bu tip hadisələrin əsas xüsusiyyəti ağrının dindirilən şəxsə psixoloji olaraq atributasiya edilməsidir. Uzun müddət son dərəcə narahat vəziyyətdə olan şüuraltı səviyyədə dindirilən şəxs özündə ağrı və diskomfort hiss edir ki, bu da sinir sistemində daxili psixoloji konfliktə gətirib çıxarır . Digər amillərlə (ağır saxlanma şəraiti, psixoloji təzyiq, yuxusuzluq və s.) bu, dindirmə prosedurları zamanı müqavimət göstərmək istəyini minimum səylə boğmağa imkan verir. Bu işgəncə növünə xas olan uzunmüddətli nəticələr arasında: damar trombozu, pulmoner emboliyaya səbəb ola bilər periferik sinir sisteminin pozğunluqları, sinir hissiyyatının itirilməsinə və motorika problemlərinə səbəb ola bilər . İstintaq altında olan şəxsin tam fiziki tükənməsi nəticəsində tarazlığın itirilməsi və yerə yıxılması nəticəsində alınan xəsarətlər əlavə təsir ola bilər .
Barrikadalar zamanı
Barrikadalar zamanı (lat. Barikāžu laiks) və ya sadəcə Barrikadalar (lat. Barikādes) 1991-ci ilin yanvar ayında əsasən Riqa şəhərində baş tutan 1990-cı ilin mayında Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı ilə ondan müstəqilliyini elan edən Latviya Respublikası arasında qarşıdurmaların seriyası. Hadisələrin adı yerli camaatın təxminən 13 və 27 yanvar arasında müdafiə barrikadaların quraşdırmağından gəlir. == Arxa plan == 1940-cı ildə Latviya, Litva və Estoniya SSRİ tərəfindən işğal olunub. Bunnan təxminən eyni zaman meşə qardaşları adı altında partizanların silahlı müqaviməti başlayıb. 1986-cı ildən başlayaraq, Latviyalılar konkret məqsədlərin ətrafında təşkil olmağa başlayıblar. Latviyadaki bu hadisələr həmçinin Üçüncü oyuanış (lat. Trešā Atmoda) kimi, Baltikyanı üç respublikasında ümumiyyətlə bir yerdə baş verilən bu cərəyan isə Nəğməli inqilab kimi tanınır. Kütləvi etirazlar baş verirdi və 1990-cı ilin martın 18-də müstəqillik tərəfdarları olan Latviya Xalq Cəbhəsi, Yaşıl Partiya və Latviya Milli Müstəqillik Hərəkəti Latviya SSR Ali Sovetinə seçkilərini udub, sovetpərəst Bərabər Hüquqlar bloku isə müxalifət qalıb.
Macəra zamanı
Macəra zamanı (ing. Adventure Time) — Pendlton Vord tərəfindən yaradılmış amerikan cizgi serialı. Cizgi serial Finn (Ceremi Şeda) və onun ən yaxşı dostu olan ögey qardaşı Ceykin (Con Di Macio) birlikdə Ooo dünyasındakı sərgüzəştlərindən bəhs edir. Vord ilk dəfə 2007-ci ildə Nicktoons kanalı üçün qısametrajlı animasiya filmi hazırlamışdı. Qısa film yayımlandığı vaxt populyarlıq qazanmış və izləyicilər tərəfindən bəyənilmişdi. İdeyanı bəyənən Cartoon Network rəhbərliyi Nickelodeon kanalının bununla maraqlanmadığını nəzərə alaraq Fred Seibert(en) və Vorddan cizgi serial çəkməyi xahiş etdi. Serialın yaradıcıları şounu inkişaf etdirmək üçün müxtəlif mənbələrdən, xüsusilə stolüstü oyun olan “Dungeons & Dragons”dan ilham alıblar. Bu təsiri serialın uydurma dünyasında, personajlarında, hekayə xəttində və ümumi estetikasında görmək olar. Animasiyasının hər bir kadrı əl ilə çəkməklə hazırlanmışdır. Epizodlar üçün hərəkət və dialoqlar “storyboarding” vasitəsilə əvvəlcədən planlaşdırılmışdır.
Plank zamanı
Plank zamanı — Fizikada Plank zamanı ( t P {\displaystyle t_{P}} ) natural vahıdlər sistemində Plank vahidi kimi tanınan zaman vahididir. İşığın bir vakumda bir Plank uzunluğu məsafəni qət ediyi zamandır, təqribən 5 , 39 ⋅ 10 − 44 s {\displaystyle 5,39\cdot 10^{-44}s} Bu vahid onu ilk dəfə istifadə edən alim- Maks Plankın şərəfinə Plank zamanı adlandırılmışdır. Plank zamanı aşağıdakı düsturla hesablanır: t P ≡ ℏ G c 5 {\displaystyle t_{P}\equiv {\sqrt {\hbar G \over c^{5}}}} Burada: ℏ = h ⁡ / 2 ⁡ π {\displaystyle \hbar =\operatorname {h} /\operatorname {2} \pi } Plank sabiti (bəzən bu ifadədə ħ əvəzinə h da istifadə edilir) G- Qravitasiya sabiti c-işığın vakumdakı sürəti S- zamanın BS-dəki vahidi saniyədir. t P ≈ 5 , 39116 ( 13 ) ⋅ 10 − 44 s {\displaystyle t_{P}\approx 5,39116(13)\cdot 10^{-44}s} Mötərizə içərisindəki iki rəqəm təxmini qiymətin standart xətasını ifadə edir. Plank zamanı qravitasiya sabiti G-in, xüsusi relyativistik sabit-işıq sürətini c-in və kvant sabiti-Plank sabiti ħ-ın unikal kombinasıyasından ortaya çıxan sabit bir zaman vahididir. Çünkı Plank zamanı ölçü analizindən irəli gəlir. 1 Plank zamanı işıq sürəti ilə hərəkət edən bir fotonun bir Plank uzunluğundakı məsafəni qət etmə müddətidir. Nəzəri olaraq bu ölçülməsi mümkün olmayan ən kiçik zamandır.
Yuxu zamanı
[mənbə göstərin] Yuxu zamanı – fərqli aləmdə varlığını davam edən, vaxtı ilə mədəni qəhrəman və metafizik varlıqlara ev olmuş fərqli Avstraliya mifologiyalarına xas olan özünəməxsus mifoloji eranın, yaradılış dövrünün təyinatı üçün istifadə edilən termin. 1938-ci ildə antropoloq A.P.Elkin tərəfindən təklif edilib və Uilyam Edvard Henli Stenner tərəfindən məşhurlaşdırılıb. Ehtimal edilirdi ki, əslində “daimi”, “varlıqsız” mənalarını daşıyan aranta dilindəki “alçerinqa” sözünün (alcheringa) yanlış tərcüməsidir. Bəzi ərazilərdə “yuxu zamanı” “Bayame zamanı” (Bayame – ali yaradan-ilah) adlanır. “Yuxu” zamanı mifik qəhrəmanlar öz həyat dövrünü başa vuraraq, insanları, heyvanları və bitkiləri canlandırıb, yerli landşaftı müəyyən və adətləri bərqərar edib. Bu məcrada, ənənəvi olaraq, ingilis dilinə “yuxu” kimi tərcümə edilən söz (aranta – alçera, diyeri – mura-mura, pityantyatyara - tjukurpa) həmçinin bütün ruh varlıqların təyin edilməsi üçün istifadə edilir. “Yuxu zamanı” haqda təsəvvür, demək olar ki, Avstraliyanın bütün aborigen xalqlarında mövcuddur. 1980-ci illərdən başlayaraq “yuxu zamanı” obrazı kütlə mədəniyyəti və müasir (ing. “new age”) populyar mifologiya baxımından yenidən gündəmə gətirilir. Qeyd edilirdi ki, tez-tez bu axınlarda bu anlayışın mənası təhrif olunurdu.
Doğuş zamanı temperatur
Doğuş zamanı temperatur (doğuş zamanı infeksiya, Puerperalfieber, MKB 10. Klass XV O85 Doğum sonrası sepsis) — doğuş zamanı yoluxucu infeksiyanın yaratdığı xəstəliklərin kollektiv adı. Bu tip xəstəliklərin təsvirinə Hippokratda artıq rast gəlinir. Xəstəlik XVII əsrdə ilk doğum xəstəxanasının qurulmasından bəri epidemiyaya çevrilmişdir. Epidemiya XVIII və XIX əsrlərdə, doğum evlərində şagirdlərə mamalıq öyrənməyə icazə verməyə başladıqda daha da gücləndi. Xəstəliyin səbəbi 1847-ci ildə antiseptiklərin istifadəsinə ehtiyac olduğuna işarə edən İqnats Zemmelveys tərəfindən aşkar edildi - kəşfi çağdaşları tərəfindən tanınmadı və antiseptiklər yalnız 1880-ci illərdə cərrahiyyə və mamalıqda istifadə olunmağa başladı. Doğuş zamanı temperaturun törədiciləri zəncir və qasıq bənzər kokklar (streptokoklar və stafilokokklar) və bəzən Escherichia coli, pnevmokok, Leffler difteriya basillusudur. Doğuşdan sonrakı atəşin daha çox yayılmış səbəbi (xüsusilə gec) Gonokokdur. Əksər hallarda infeksiya çirkli əllərlə və ya steril olmayan alətlərlə toxunaraq baş verir (kontakt infeksiya). Çirklənmiş havadan yoluxma (hava yoluxucu infeksiya) yalnız nadir bir istisna olaraq baş verir.
Döyüş zamanı ölüm
Döyüş zamanı ölüm — tərəflər arasında aparılan müharibə və ya silahlı toqquşma zamanı həlak olan insanlar üçün istifadə edilən hərbi termindir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının müdafiə nazirliyi bu termini hər hansı bir müharibəyə və ya silahlı toqquşmada iştirak etmədikdə düşmən və ya dost atəşi ilə vurulan əsgərlərdə istifadə edilmir. Terror aktlarında həyatını dəyişən əsgərlərdə də bu termin istifadə edilmir. Bu termin döyüş cəbhəsində olan hava, dəniz, yer müharibəsində ölənlər üçün istifadə edilir. İslam dinində isə döyüş zamanı həyatını itirənlərə şəhid deyilir. Yolda və ya xəstəxanada yaralardan ölən əsgərlər üçün (İngilis dilində died of wounds, DOW) olaraq adlandırılmışdır.
Komandanın götürülmə zamanı
Zamanı necə yeyək?
Zamanı necə yeyək? — Rövşən Abdullaoğlunun yazdığı və 2016-cı ildə Qədim Qala nəşriyyatında nəşr olunmuş əsər. Antik dövrlərdə “Əl-Kimya” adlanan qəribə bir elm sahəsi vardı. Kimyagərlər adi metalları qızıla çevirməyi mümkün edən sirli bir maddənin formulunu hazırlamaq istəyirdilər. Qədim yunanlardan sonra ərəblər və orta əsr qərb kimyagərləri də uzun müddət bu sehirli formulun axtarışında oldular. Ancaq onların tədqiqatları heç bir nəticə vermədi. Əslində bütün kimyagərlərin axtardıqları kimya heç bir zaman onlardan gizli qalmamışdı. Bu kimya onların diqqət etmədikləri sadə bir şeydən ibarət idi: Zaman. Zamanı idarə edən həqiqi kimyaya sahib olmuş olur. Bu kitab da məhz bu məsələyə həsr olunmuşdur.
Zamanı necə yeyək? (kitab)
Zamanı necə yeyək? — Rövşən Abdullaoğlunun yazdığı və 2016-cı ildə Qədim Qala nəşriyyatında nəşr olunmuş əsər. Antik dövrlərdə “Əl-Kimya” adlanan qəribə bir elm sahəsi vardı. Kimyagərlər adi metalları qızıla çevirməyi mümkün edən sirli bir maddənin formulunu hazırlamaq istəyirdilər. Qədim yunanlardan sonra ərəblər və orta əsr qərb kimyagərləri də uzun müddət bu sehirli formulun axtarışında oldular. Ancaq onların tədqiqatları heç bir nəticə vermədi. Əslində bütün kimyagərlərin axtardıqları kimya heç bir zaman onlardan gizli qalmamışdı. Bu kimya onların diqqət etmədikləri sadə bir şeydən ibarət idi: Zaman. Zamanı idarə edən həqiqi kimyaya sahib olmuş olur. Bu kitab da məhz bu məsələyə həsr olunmuşdur.
Macəra zamanı (III mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının üçüncü mövsümü 11 iyul 2011-ci ildən, 13 fevral 2012-ci ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır. Conquest of Cuteness Morituri Te Salutamus Memory of a Memory Hitman Too Young The Monster Still Wizard Battle Fionna and Cake What Was Missing Apple Thief The Creeps From Bad to Worse Beautopia No One Can Hear You Jake vs.
Macəra zamanı (II mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının ikinci mövsümü 11 oktyabr 2010-cu ildən, 2 may 2011-ci ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır.
Macəra zamanı (IV mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının dördüncü mövsümü 2 aprel 2012-ci ildən, 22 oktyabr 2012-ci ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır. Hot to the Touch Five Short Graybles Web Weirdos Dream of Love Return to the Nightosphere Daddy's Little Monster In Your Footsteps Hug Wolf Princess Monster Wife Goliad Beyond this Earthly Realm Gotcha!
Macəra zamanı (IX mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının doqquzuncu mövsümü 21 aprel 2017-ci ildən, 21 iyul 2017-ci ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır.
Macəra zamanı (I mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının birinci mövsümü 5 aprel 2010-cu ildən, 27 sentyabr 2010-cu ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır. Serial başlamazdan əvvəl, ilk olaraq "Nicktoons" televiziyasında yayımlanan "Random!" adlı xüsusi bir proqramda qısametrajlı cizgi filmi kimi nümayiş olunub. Bu bir neçə dəqiqəlik cizgi filmi tamaşaçılar tərəfindən o qədər bəyənilib ki, hətta Cartoon Network rəhbərliyinin diqqətindən də yan keçməyib. Televiziya Pendlton Vordu studiyaya dəvət etmiş və ona bu layihədə komanda ilə birlikdə işləməyi və cizgi serialı ortaya qoymasını istəmişdir. "Macəra zamanı"nın ilk mövsümü insan övladı Finnin və onun istədiyi kimi forma və ölçülərə çevrilə bilən sehrli ögey it qardaşı Ceykin maraqlı sərgüzəştlərindən bəhs edir. Finn və Ceyk nüvə müharibəsi ilə kökündən dəyişmiş olan “Ooo” dünyasında bir ağac evində yaşayırlar. Finn və Ceyk mövsüm boyu bu dünyanın digər sakini olan canlılara kömək edir və bəzən onlarla eyni macəralarda iştirak edirlər. İkili tez-tez epizodlarda görünən əsas personajlar olan Şahzadə Saqqız, Buz Kralı, Vampir kraliçası Marselin, Yumru kosmos şahzadəsi və BMO ilə bir araya gəlir. Şahzadə Saqqız Konfet Krallığının yaxınlığındakı qəbirstanlıqda, Finn və Ceyk ilə ölü Konfet İnsanlarını həyata qaytarmaq məqsədi ilə elmi təcrübə aparır.
Macəra zamanı (VIII mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının səkkizinci mövsümü 26 mart 2016-cı ildən, 2 fevral 2017-ci ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır.
Macəra zamanı (VII mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının yeddinci mövsümü 2 noyabr 2015-ci ildən, 19 mart 2016-cı ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır. Bonnie and Neddy Varmints Cherry Cream Soda Mama Said Football Stakes Part 1: Marceline the Vampire Queen Stakes Part 2: Everything Stays Stakes Part 3: Vamps About Stakes Part 4: The Empress Eyes Stakes Part 5: May I Come In? Stakes Part 6: Take Her Back Stakes Part 7: Checkmate Stakes Part 8: The Dark Cloud The More You Moe, The Moe You Know Summer Showers Angel Face President Porpoise Is Missing!
Macəra zamanı (VI mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının altıncı mövsümü 21 aprel 2014-cü ildən, 5 iyun 2015-ci ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır. Wake Up / Escape from the Citadel James II The Tower Sad Face Breezy Food Chain Furniture & Meat The Prince Who Wanted Everything Something Big Little Brother Ocarina Thanks for the Crabapples, Giuseppe! Princess Day Nemesis Joshua and Margaret Investigations Ghost Fly Everything's Jake Is That You?
Macəra zamanı (V mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının beşinci mövsümü 12 noyabr 2012-ci ildən, 17 mart 2014-cü ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır. Finn the Human Jake the Dog Five More Short Graybles Up a Tree All the Little People Jake the Dad Davey Mystery Dungeon All Your Fault Little Dude Bad Little Boy Vault of Bones The Great Bird Man Simon and Marcy A Glitch is a Glitch Puhoy BMO Lost Princess Potluck James Baxter the Horse Shh!
Macəra zamanı (X mövsüm)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının finalı olan onuncu mövsümü 17 sentyabr 2017-ci ildən, 3 sentyabr 2018-ci ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır.
Macəra zamanı (mövsüm 1)
Pendlton Vordun yaradıcısı olduğu "Macəra zamanı" cizgi serialının birinci mövsümü 5 aprel 2010-cu ildən, 27 sentyabr 2010-cu ilədək Cartoon Network telekanalının efirində yayımlanmışdır. Serialın animasiya elementləri Cartoon Network Studios və Frederator Studios tərəfindən birgə hazırlanmışdır. Serial başlamazdan əvvəl, ilk olaraq "Nicktoons" televiziyasında yayımlanan "Random!" adlı xüsusi bir proqramda qısametrajlı cizgi filmi kimi nümayiş olunub. Bu bir neçə dəqiqəlik cizgi filmi tamaşaçılar tərəfindən o qədər bəyənilib ki, hətta Cartoon Network rəhbərliyinin diqqətindən də yan keçməyib. Televiziya Pendlton Vordu studiyaya dəvət etmiş və ona bu layihədə komanda ilə birlikdə işləməyi və cizgi serialı ortaya qoymasını istəmişdir. "Macəra zamanı"nın ilk mövsümü insan övladı Finnin və onun istədiyi kimi forma və ölçülərə çevrilə bilən sehrli ögey it qardaşı Ceykin maraqlı sərgüzəştlərindən bəhs edir. Finn və Ceyk nüvə müharibəsi ilə kökündən dəyişmiş olan “Ooo” dünyasında bir ağac evində yaşayırlar. Finn və Ceyk mövsüm boyu bu dünyanın digər sakini olan canlılara kömək edir və bəzən onlarla eyni macəralarda iştirak edirlər. İkili tez-tez epizodlarda görünən əsas personajlar olan Şahzadə Saqqız, Buz Kralı, Vampir kraliçası Marselin, Yumru kosmos şahzadəsi və BMO ilə bir araya gəlir. Şahzadə Saqqız Konfet Krallığının yaxınlığındakı qəbirstanlıqda, Finn və Ceyk ilə ölü Konfet İnsanlarını həyata qaytarmaq məqsədi ilə elmi təcrübə aparır.
"Yanğın zamanı igidliyə görə" medalı
"Yanğın zamanı igidliyə görə" medalı — SSRİ Ali Sovetinin 31 oktyabr 1957-ci il tarixli qanunu ilə təsis olunmuş SSRİ medalı.
Yunan üsyanı zamanı türk qətliamları
Müsəlman-türk qətliamları, türk qətliamları ya da türk qırğını, Osmanlı İmperiyasının dağılma və Rusiya İmperiyasının Qafqazda hakim olduğu dövrdə müsəlman olmayan etnik qruplar tərəfindən başda türklər olmaqla müsəlman əhaliyə qarşı etnik təmizləmə. Justin Makkarty bu hadisələrdən bəhs edərkən, öldürülənlərin əksəriyyətinin türkcə danışdığını bildirmişdir. Makkarty, 1821-1822-ci illər arasında təxminən 5.5 milyon türkün Avropadan sürgün edildiyini və 5 milyondan çoxunun öldürüldüyünü ya da qaçarkən xəstəlikdən, aclıqdan öldüyünü təxmin etməkdədir. Etnik təmizləmə 1829-1830-cu illərdə serb və yunanların müstəqilliklərini qazanmalarının, 1877-1878-ci illərdə 93 Hərbinin, 1905-1907 I Rus inqilabı zamanı Qafqazdakı güc boşluğunun yaranmasının, 1912-1913-cü illərdə Balkan müharibələrinin, 1918-1920-ci illərdə Qafqazda yeni respublikalar yaranmasının, I Dünya Müharibəsi və sonrakı dövrdə erməni üsyanları, quldur dəstələri ilə Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsi zamanı Anadolunun yunanlar tərəfindən işğalı nəticəsində meydana gəldi. Maykl Mann 1914-də, Karnegie Endovment adlı məruzəsində bu hadisələrin Avropada daha əvvəllər görülməmiş ölçüdə etnik təmizləmə olaraq ifadə etmişdi. XX əsrin əvəllərində Balkanların Osmanlı idarəçiliyindəki bölgələrdə 4.4 milyon türk yaşamaqda olduğu təxmin edilir. Mariya Todorovaya görə, XIX əsrin son 30 ilində bir milyondan çox müsəlman Balkanları tərk etmişdir. 1912-1926-cı illər arasında 2.9 milyona yaxın müsəlman ya öldürülmüş ya da Türkiyəyə köç etməyə məcbur edilmişdir. I Dünya müharibəsi və Türk İstiqlaliyyət müharibəsi zamanı Anadoluda 2.5 milyon türkün öldüyünə dair iddialar vardır. XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində erməni quldur dəstələri tərəfindən Qafqazda edilən qətliamların qurbanlarının sayı bardəə müxtəlif rəqəmlər səsləndirilir.
Zamanı necə yeyək? (Rövşən Abdullaoğlu)
Zamanı necə yeyək? — Rövşən Abdullaoğlunun yazdığı və 2016-cı ildə Qədim Qala nəşriyyatında nəşr olunmuş əsər. Antik dövrlərdə “Əl-Kimya” adlanan qəribə bir elm sahəsi vardı. Kimyagərlər adi metalları qızıla çevirməyi mümkün edən sirli bir maddənin formulunu hazırlamaq istəyirdilər. Qədim yunanlardan sonra ərəblər və orta əsr qərb kimyagərləri də uzun müddət bu sehirli formulun axtarışında oldular. Ancaq onların tədqiqatları heç bir nəticə vermədi. Əslində bütün kimyagərlərin axtardıqları kimya heç bir zaman onlardan gizli qalmamışdı. Bu kimya onların diqqət etmədikləri sadə bir şeydən ibarət idi: Zaman. Zamanı idarə edən həqiqi kimyaya sahib olmuş olur. Bu kitab da məhz bu məsələyə həsr olunmuşdur.
Ermənistandakı zəlzələ zamanı yardıma göndərilənlərin siyahısı
Ermənistandakı zəlzələ zamanı yardıma göndərilənlərin siyahısı — 11 dekabr 1988-ci ildəki hadisə, Qəzada ölən 78 nəfərə 1994-cü ildə prezident Heydər Əliyevin sərəncamı ilə şəhid statusu verilib. 11 dekabr 1988-ci ildə Bakıdan Leninakana zəlzələ rayonuna köməyə uçan İl-76 təyyarəsini daşnak terrorçuları qəzaya uğradıb. 69 sərnişindən yalnız bir nəfər Babayev Fəxrəddin təsadüf nəticəsində sağ qalıb. 68 nəfər azərbaycanlı sərnişin və 9 nəfər ekipaj üzvü bu terror aktının qurbanı olub. Qəzanın səbəbləri öyrənilmədən, heç bir ekspertiza aparılmadan təyyarənin qara qutusu məhv edilib. Bu terror aktı qəza hadisəsi kimi cəmiyyətə sırınıb. Təsadüfən sağ qalmış Fəxrəddin Babayev İrəvan xəstəxanasına aparılsa da, "ermənilər arasında yaralı türkə yer yoxdur" deyən daşnak xislətli erməni həkimləri onu müalicə etməkdən boyun qaçırıblar. Spitak zəlzələsi Leninakan yaxınlığında İl-76 qəzası (1988) Xronologiya Əziz Ələkbərli, "Abşereon şəhidləri", Bakı, "Ağrıdağ", 1997. səh. 45-də Azərbaycan Respublikası Xatirə Kitabı, X cild.